‘Ambitie en angst zijn slechte drijfveren’

Het werk als arts trok een wissel op Grace Enzer (54), waardoor ze nauwelijks energie over had als ze thuiskwam. Reden voor een overstap naar lesgeven. Ze leidt nu in dienst van Hilverzorg zorgprofessionals en heeft haar eigen bedrijfje ‘Grace Anatomy’ voor (bij)lessen in anatomie. Hier ligt haar hart. ‘Ik maak van leren een feestje.’

Tekst: Joost Bijlsma ¦ Fotografie: Hans Tak

Graze Enzer heeft pittige tijden achter de rug. Ze verloor haar zusje en daarna haar broertje. Deze en andere recente sterfgevallen hebben haar doen beseffen hoe belangrijk het is om de juiste levenskeuzes te maken. ‘Ik wil doen waar ik zelf gelukkig van word en anderen gelukkig mee kan maken.’

Gevoelig

Ze heeft niet altijd gedaan wat haar gelukkig maakt. In haar jeugd laat zij zich leiden door wat de buitenwereld de beste keuze vindt. Ze komt op haar vijfde vanuit Suriname naar Nederland. Wie iets voor een ander wil doen én goed geld wil verdienen, moet arts worden, is de heersende opvatting in haar omgeving. Daar gaat Enzer in mee en ze kiest voor de studie geneeskunde aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Achteraf past deze keuze echter totaal niet bij haar aard. ‘Eigenlijk heb ik dat altijd diep van binnen wel geweten. Ik ben erg gevoelig en ook bang voor ziekte en dood. Dat merkte ik al in de collegebanken, toen ik geneeskunde studeerde. We kregen lessen waarbij patiënten naast de hoogleraar hun verhaal deden. Daar werd ik soms zo verdrietig van dat ik moest huilen. Die gevoeligheid is eigenlijk nooit overgegaan. Het ontbrak mij aan de hardheid die je soms voor het vak van dokter nodig hebt. Als arts wil je niet janken als je iemand een nare diagnose moet vertellen.’

Podium

Ondanks dat het vak niet bij haar past, werkt ze toch ruim 10 jaar in verpleeghuizen als specialist ouderengeneeskunde. ‘Ik deed wat ik moest doen, maar er knaagde iets. Het werk viel mij zwaar.’ Ze heeft het gevoel dat ze altijd aan staat, de nacht- en avonddiensten hakken erin en het ontbreekt haar privé aan energie. ‘Ik wilde er altijd zijn voor mijn patiënten. Dat kon ik niet goed loslaten als ik thuiskwam. Het kostte veel tijd om bij te komen van mijn werk. Daardoor had ik privé niet het gevoel dat ik echt leefde.’ Als ze wordt gevraagd om bij de Vrije Universiteit, waar ze genenskunde studeerde, lessen ethiek, klinisch redeneren en intervisie te geven, pakt ze dit met beide handen aan. Haar werk als dokter combineert ze met dat van docent. ‘Aanvankelijk vond ik het spannend om een totaal ander vak uit te oefenen naast mijn normale werk.’ Maar ze merkt dat ze het fijn vindt om op een podium te staan. Ze krijgt bovendien energie van het overdragen van kennis. ‘Studenten verrassen je altijd met onverwachte vragen.’  

Dankbaar

Uiteindelijk waagt ze de sprong in het diepe. Ze kiest volledig voor het onderwijs. Bij het MBO College Hilversum krijgt ze de kans om naast het werk een opleiding tot tweedegraads docent te volgen. Dankzij de gedurfde stap leert ze opener te zijn voor nieuwe dingen en afwijkende meningen. ‘Ik liet mij daarvoor altijd leiden door angst en luisterde alleen naar mensen die ook vooral vanuit angst handelen.’  ‘Het klikte goed met de onderwijscollega’s. Die bleken menselijker en grappiger dan de meeste medische collega’s die ik kende. Ik kon meer mijn gekke zelf zijn. Die werkkring paste duidelijk beter bij mij. Doordat collega’s hun lesmethoden met mij deelden, hielpen ze mij om een vliegende start te maken.’  In 2017 kiest Enzer er bewust voor om zich uit het BIG-register te laten uitschrijven. Daardoor kan ze niet meer terug naar haar oude vak. ‘Die deur sluiten is het beste geweest wat ik kon doen.’ Het onderwijsvak geeft haar een ander gevoel dan het zorgvak. ‘Als ik nu na het lesgeven thuiskom, heb ik energie over. Ik heb het gevoel dat ik echt leef. Ik voel de ruimte om er voor anderen te zijn. Zo kon ik mijn overleden zusje tijdens haar ziekte goed begeleiden. Daar ben ik dankbaar voor. Als arts had ik die vrijheid nooit gevoeld.’ Toen haar broertje ook nog ernstig ziek werd, besloot ze ook afscheid te nemen van het MBO College Hilversum. Ze is inmiddels docent bij Hilverzorg. Daar geeft ze studenten les die een Beroeps Begeleidende Leerweg (BBL) volgen in ethiek, ziekteleer en anatomie. Bij dat laatste ligt haar hart. 

Grace Anatomy

Naast haar werk bij Hilverzorg geeft Enzer ook bijlessen anatomie via haar eigen bedrijf ‘Grace Anatomy’. Dat doet ze niet vanwege de verdiensten, maar om studenten te helpen. ‘Hoewel de uurtarieven op mijn website staan, heb ik dit altijd al gratis gedaan of tegen een geringe tegenprestatie, zoals een maaltijd. Dat wil ik blijven doen. Ik ga mijn bedrijf omzetten naar een stichting die gratis bijles aanbiedt aan mbo- en BBL-studenten. Dat zijn meestal zij- instromers. Ze moeten vaak veel ballen tegelijk in de lucht houden en hebben het financieel of persoonlijk vaak zwaar. Ik zie ze met de theorie worstelen, terwijl ze praktisch zeer vaardig zijn. Het zou zonde zijn als zij afhaken. Wij hebben dit talent heel hard nodig. Laten we ze koesteren, want ze hebben zoveel te geven.’

Feestje

Dat Enzer veel vrijheid voelt is goed te zien. Ze drukt een eigenzinnige, creatieve stempel op haar lessen. Voor Grace Anatomy en op school ontwikkelt ze opvallende lesmethoden voor anatomie. Zo legt ze bijvoorbeeld de werking van organen al zingend en dansend uit. ‘Ik denk dat muziek mensen in beweging zet. Met behulp van een beetje AI maak ik liedteksten. Ik probeer op die manier van leren een feestje te maken. Voor studenten die minder met muziek hebben ontwikkel ik spelletjes. Met deze methoden probeer ik het leren gemakkelijker te maken. Ik hoop dat daardoor meer mensen uiteindelijk voor het zorgvak gaan kiezen.’  Ze vindt dat de waardering voor praktische zorgberoepen wel wat mag toenemen. Ze vermoedt dat een gebrek aan status een deel van het praktisch talent nu nog weerhoudt om te kiezen voor bijvoorbeeld verzorgende vakken. ‘Ambitie en bewijsdrang zijn slechte drijfveren. Daar weet ik alles van. Zonde als mensen daardoor niet doen waar ze de meeste waarde kunnen toevoegen en het gelukkigst van worden.’ ←

↑