Szabinka Dudevszky, hoofddocent en onderzoeker bij Kenniscentrum Talentont­wikkeling van Hogeschool Rotterdam, wist één ding zeker: ze wilde niet alleen op de foto. De Parel won ze immers met de jongeren die in het project Koplopers een hoofdrol speelden. Thaisja Suart, ervaringsdeskundige en onderzoeker, staat daarom naast haar. 

Dudevszky: ‘Het doel van het project was om de participatie van jongeren met een psychische kwetsbaarheid in onderwijs, werk en bij welzijnsprojecten te verbeteren. Dat kan je alleen maar doen als je deze jongeren zelf écht bij het project betrekt.’ Maar eerlijk is eerlijk: toen ze met collega’s van Hogeschool Rotterdam, Hogeschool InHolland en Academische Werkplaats Jeugd ST-RAW het onderzoeksvoorstel schreef, stelde die participatie eigenlijk maar weinig voor. ‘Aanvankelijk hadden we bedacht dat kwetsbare jongeren een buddy zouden krijgen. Toen de aanvraag klaar was, beseften we dat dit ons idee was, níet dat van jonge mensen.’

Jongerenteam 

Dudevszky vertelt uitgebreid over de latere inspanningen om jongeren wél goed te betrekken. Het resultaat was de vorming van een jongerenteam met ervaringsdeskundigen die knelpunten en succesfactoren van participatie in kaart brachten. Op veel plekken gaven deze jongeren advies. Zo wezen ze er ook op dat ze geen jongeren met psychische problemen wilden heten, maar jongeren met een psychische kwetsbaarheid. ‘We hebben zoveel van deze jongeren geleerd. Alle lessons learned hebben we apart beschreven, vanaf de start tot en met het einde.’

Mede om deze reden kreeg dit project in 2021 een Parel uitgereikt. ‘Dit gebeurde live tijdens een uitzending van de talkshow Beweging in Kwetsbaarheid. Ik zat daar met Thaisja en Rosan en ineens kwam prinses Laurentien met deze prijs. Voor deze twee jongeren was dit overweldigend. Het was voor het eerst dat jongeren met psychische kwetsbaarheid een prijs wonnen. Normaal gesproken zijn dit de heren en dames in labjassen, of professoren.’

Langdurige band

Het werken met ervaringsdeskundigen is bij Hogeschool Rotterdam normaal geworden. Dudevszky en haar team kregen ook subsidie voor andere participatieve projecten, zoals Stay on track en ON (beperkt) STAGE. ‘We werken steeds meer vanuit een andere traditie, waarin literatuur, praktijk en ervaringen als gelijkwaardige kennisbronnen gebruikt worden. En bij ervaringen bedoel ik zowel die van jongeren en professionals als die van onderzoekers. Dat laatste is ook relatief nieuw. De Parel heeft hierbij geholpen.’ Ze is trots op de erkenning dat dit type onderzoek mogelijk is en wetenschappelijk en maatschappelijk impact heeft. ‘Het gaat er niet alleen om wat je doet, maar vooral waar je naartoe gaat. Ons doel is verandering, een meer rechtvaardige en sociale samenleving.’

Graag citeert Dudevszky de Rotterdamse burgemeester Aboutaleb, die zegt dat je op diversiteit moet sturen. ‘Als je dat niet doet, zie je ook bij de jongeren met een psychische kwetsbaarheid altijd datzelfde witte meisje. Wij zoeken verder, naar échte meerstemmigheid. Dat is niet eenvoudig en je loopt ook risico’s, bijvoorbeeld dat deelnemende jongeren niet op afspraken komen of zelfs onbereikbaar zijn.’ Ze wil graag nog een langdurige band aangaan met een praktijkschool of een (v)mbo in de stad en samen met leerlingen onderzoeken wat er speelt in hun leven. ‘Dan hoef je niet meer op zoek naar diversiteit en ‘moeilijk bereikbare jongeren’, die zijn dan je vertrekpunt.’